Van faxgeluid naar ChatGPT

Zoals sommigen van jullie weten, heb ik veel affiniteit met technologie en de ontwikkelingen daaromheen. Zo’n 27 jaar geleden hadden wij thuis een enorme computer staan, en moest je nog inbellen om verbinding te maken met het internet. Je weet wel, dat faxgeluidje… Terwijl ik dit schrijf, denk ik aan Gen Z die waarschijnlijk geen idee heeft waar ik het over heb.

Het begint natuurlijk allemaal bij de 1 en de 0: de basis waarop onze huidige computers zijn gebouwd. Weten jullie nog het jaar 2000, waarin werd gedacht dat alles zou instorten? Het is eigenlijk bizar om deze hele digitale revolutie als millennial van zo dichtbij meegemaakt te hebben. De eerste mobiele telefoons met een accu zo groot als een handtas, of die onverwoestbare Nokia die waarschijnlijk nog steeds werkt als ik hem zou aanzetten. En de iconische, felgekleurde iMacs, ik hoop echt dat die ooit een comeback maken.

En dan nu… een smartphone, oftewel een zakformaat computer waarmee ik, als ik zou willen, volledig remote kan werken. Of zelfs, als ik wat meer mijn best zou doen, kan programmeren dat het werk voor me gedaan wordt, met hulp van AI.

We zitten op een belangrijk kantelpunt. De technologie ontwikkelt zich razendsnel, sneller dan wij soms kunnen bijhouden. Minder doen, meer automatiseren en dat lijkt steeds vaker de norm. Maar stilstaan, rust nemen, reflecteren dat doen we nauwelijks inclusief mijzelf. Want zelfs tijdens het ‘niks doen’ willen we onze volgers laten weten dat het goed gaat. Nog even snel een filmpje plaatsen, nog een dopamine-shot scoren. Maar: vergeet je niet stil te staan? Ik vaak wel.

Dat brengt me bij de kern van dit verhaal. Ik merk dat steeds meer mensen er niet onderuit komen om AI te gebruiken. Gek genoeg: zelfs als je denkt dat je het niet gebruikt, doe je dat al. Denk aan de automatische aanvulfunctie in Gmail of Outlook. Ik werk al een aantal jaar met AI en het heeft me op werkgebied veel gebracht. Neem een voorbeeld aan Chat GPT een welbekende Large Language model wat een vorm is van generatieve kunstmatige intelligentie. Urenlang sleutelen aan een zin? Nu stel ik die gewoon aan de chatbot. En ik vraag ook gerust: “Wil je de kritische lezer zijn? Wat kan beter?”

Toch merk ik dat veel mensen nog geen goed beeld hebben van wat AI is of wat je ermee kunt. Sommigen zijn terughoudend, of gebruiken het minimaal een beetje zoals we ooit met Google begonnen. Precies daarom wil ik graag een gratis AI-basiscursus met je delen die we tegenkwamen op een AI conferentie. Hierin leer je de basis, veilig gebruik, en krijg je praktische context.

Dan nog iets waar ik zelf af en toe mee worstel: de ethische kant.

Wat als we straks alles laten doen door AI, gewoon omdat het kán? Kunnen we dat qua energie en waterverbruik eigenlijk aan? Wat blijft er dan nog over van het ‘menselijke’? Wat is werk dan nog waard? Wat betekent dit voor armoede, de arbeidsmarkt, de ontwikkeling van kinderen? En kunnen we straks nog wel goed zelf nadenken, onderzoek doen, de juiste vragen stellen? Of stellen we ze alleen nog maar aan AI?

Daarom: als je AI spannend vindt, begin dan gewoon eens met een cursus. Krijg wat basis, leer hoe je het veilig gebruikt. Want pas als we begrijpen wat het is en hoe het werkt, kunnen we écht het gesprek voeren over wat we ermee willen.
AI is allang onderdeel van onze maatschappij. Nu is het aan ons om het veilig en bewust te gebruiken vóór het ons inhaalt.

Disclaimer: ik heb de tekst zelf geschreven, maar laten redigeren door AI.

Maudy Westerveld
Directeur
EBC Amsterdam